✨ “Học Qua Tranh Biện” (Havruta): Bí Mật Cốt Lõi Của Giáo Dục Do Thái
Nếu bạn bước vào một lớp học Do Thái truyền thống (Beit Midrash), bạn sẽ thấy một cảnh tượng đặc biệt. Căn phòng không hề im ắng. Thay vào đó là tiếng trò chuyện, thảo luận sôi nổi.
“Bí mật” đằng sau sự năng động và hiệu quả đáng kinh ngạc này chính là Havruta. Đây là phương pháp học tập cốt lõi đã tạo nên trí tuệ Do Thái. Bài viết này sẽ giải mã Havruta một cách đơn giản và dễ hiểu nhất.
🤝 Havruta Là Gì?
Havruta (đọc là ha-vru-ta) là một từ tiếng Aramaic. Nó có nghĩa là “tình bạn” hoặc “người đồng hành học tập”.
- Định nghĩa đơn giản: Havruta là phương pháp học tập theo cặp (2 người).
- Mục tiêu chính: Hai người cùng nhau đọc và phân tích một văn bản. Họ trao đổi, đặt câu hỏi và tranh luận để đào sâu vấn đề.
- Đây không phải là cuộc thi: Mục đích của Havruta không phải là để “thắng” bạn học. Mục đích là cùng nhau xây dựng một sự hiểu biết sâu sắc hơn.
📜 Quy Trình 4 Bước Của Một Buổi Học Havruta
Một buổi học Havruta thường diễn ra theo 4 bước rất rõ ràng.
- Bước 1: Lắng Nghe & Đọc Hiểu Hai người cùng nhau đọc kỹ một đoạn văn bản. Họ đảm bảo mình hiểu rõ từng câu chữ và ý chính của đoạn văn.
- Bước 2: Trình Bày & Diễn Giải Từng người lần lượt trình bày cách hiểu của mình về đoạn văn. Họ diễn giải ý nghĩa theo quan điểm cá nhân.
- Bước 3: Thử Thách & Đặt Câu Hỏi Đây là bước quan trọng nhất. Sau khi nghe bạn mình trình bày, người còn lại sẽ bắt đầu đặt câu hỏi. Ví dụ: “Tại sao bạn lại nghĩ như vậy?”, “Có bằng chứng nào trong văn bản không?”, “Có cách hiểu nào khác không?”.
- Bước 4: Tổng Hợp & Xây Dựng Từ những tranh luận và câu hỏi, cả hai cùng nhau tổng hợp lại các ý kiến. Họ xây dựng nên một cách hiểu mới, sâu sắc và đa chiều hơn lúc ban đầu.
🧠 Lợi Ích Vượt Trội Mà Havruta Mang Lại
Phương pháp này không chỉ giúp nhớ kiến thức. Nó rèn luyện toàn diện các kỹ năng tư duy cho trẻ.
- Tư duy phản biện sắc bén: Trẻ học được cách không bao giờ chấp nhận thông tin một cách thụ động. Trẻ luôn tự hỏi “Tại sao?”.
- Kỹ năng lắng nghe và giao tiếp: Để tranh biện tốt, trẻ phải học cách lắng nghe cẩn thận ý kiến của người khác. Từ đó, trẻ cũng học cách trình bày quan điểm của mình một cách rõ ràng.
- Sự tự tin thể hiện quan điểm: Havruta tạo ra một môi trường an toàn. Trẻ có thể thoải mái nêu ý kiến mà không sợ bị chê cười là “sai”.
- Học sâu, nhớ lâu: Việc chủ động tranh luận giúp kiến thức đi sâu vào não bộ. Trẻ sẽ nhớ lâu hơn rất nhiều so với việc chỉ ngồi nghe giảng. [Khám phá cách Gobefun áp dụng Havruta vào các khóa học].
💡 Áp Dụng Havruta Tại Nhà Như Thế Nào?
Cha mẹ hoàn toàn có thể áp dụng tinh thần Havruta tại nhà.
- Khi đọc truyện cùng con: Đừng chỉ đọc cho con nghe. Hãy dừng lại và hỏi: “Con nghĩ gì về hành động của nhân vật này?”, “Nếu là con, con sẽ làm gì khác đi?”.
- Khi xem một bộ phim: Cùng con thảo luận về thông điệp của phim. Hỏi con về nhân vật con thích nhất và tại sao.
- Khi giải một bài toán: Khuyến khích con giải thích cách làm của mình. Cùng con tìm xem có cách giải nào khác nhanh hơn hoặc sáng tạo hơn không.
Phương pháp Havruta không chỉ là một phương pháp học. Đó là một cách tư duy. Nó dạy chúng ta rằng: “Kiến thức là một cuộc đối thoại, không phải là một bài độc thoại”.
